Wandelroute: Stadswandeling met stadsschrijver Eric Alink

Als journalist en stadsschrijver heeft Eric Alink vele verhalen over de stad Den Bosch geschreven. Hij stapt ook regelmatig op de zeepkist om verhalen te vertellen bij bijzondere gebeurtenissen in de stad. Eric ademt Den Bosch: “Je verlaat niet uit vrije wil het paradijs als dat niet hoeft.” Hij neemt je vanaf Willemspoort in 60 minuten en 9 stops mee door de stad waar hij zielsveel van houdt.

Stop 1: Paleiskwartier

Vanaf Willemspoort is het een klein stukje lopen naar Het Paleiskwartier. Van oorsprong heette dit gebied de Wolfsdonk. Een industriegebied wat aanvankelijk weinig industrie trok. Den Bosch heeft weinig fabrieken gehad, maar juist een hele sterke middenklasse. Nog steeds. Het is een stad van harmonie en gemoedelijkheid. Dit was vroeger het industrieterrein waar maar geen industrie wilde komen. In de jaren ‘80 ging de een na de ander failliet. Als een rij dominostenen vielen de fabrieken om. Het gebied werd steeds rafeliger. Het enige wat er nog was, was de tippelzone… Het werd een toegangsoord voor junks.

Er was echter een visionaire ziel bij de gemeente; Willem van der Made. Hij heeft de eerste schetsen gezet voor wat Het Paleiskwartier nu is. Ondanks dat de gemeente geen vierkante meter grond bezat, is het toch gelukt om er iets moois van te maken. Nu wonen er zo’n 3.300 mensen. Kijk ook even naar de tien zogeheten Spaanse Galjoenen die hier samen de Armada vormen. De architect heeft zich laten inspireren door Spaanse oorlogsschepen. Deze appartementencomplexen langs het water worden veel gefotografeerd.

Stop 2: De Paleisbrug

We lopen door naar de brug waar heel veel vierkante meters Brabants Dagblad aan gewijd zijn. De Bosschenaar vond het een brug van nergens naar niks. Waarom heeft dat tientallen miljoenen moeten kosten? De Paleisbrug heeft een prachtig parklandschap, ontworpen door de bekende Nederlandse landschapsarchitect Piet Oudolf. De brug is gemaakt van cortenstaal, inmiddels een handelsmerk van Den Bosch. Achteraf bleek de brug een gouden zet. De ontwikkeling van de spoorzone van 1,5 km lang veranderde de plattegrond van Den Bosch en de nieuw brug werd gaandeweg een heel belangrijke verbinder. We kunnen stellen dat deze brug de levensvatbaarheid van het Paleiskwartier erg heeft gestut.

Stop 3: Willemsbrug

Lopend langs het uitpuilende terras van café BUURT kom je aan bij de Willemsbrug. Je ziet vanaf hier goed de vestingwerken langs de Dommel. Den Bosch is altijd een vestingstad geweest. In 1874 publiceerde de Staatscourant dat de vestingwet in werking kwam. Het gaf vestingsteden als Den Bosch de ruimte om buiten de stadswallen uit te breiden. Je ziet dat aan de prachtige bebouwing langs de Van der Does de Willeboissingel. De bijnaam van Den Bosch is de moerasdraak. Dat dankt de stad aan de vele sompige gebieden rond de stad, die tegenstanders bemoeilijkten om de stad aan te vallen. Eén daarvan is het alom bekende Bossche Broek.

Stop 4: Achter de Bijenkorf

Den Bosch kent vele onzichtbare steegjes en hofjes. Er zijn heel veel steegjes in Den Bosch die beginnen met ‘achter’. Bijvoorbeeld: Achter de Ossenkop, Achter de zwarte hond, achter het tafeltje rond, achter de Engelse pispot, achter het azijntonnetje, achter het schaapshoofd, achter de wereld. Kom je langs zo’n steegje? Steek je hoofd eens om de hoek en loop er naar binnen. Het biedt rust en inspiratie.

Stop 5: Stadspark Mariënburg

Midden in het centrum van Den Bosch ligt het Stadspark Mariënburg. Dit stadspark was een voormalig kloostertuin. Je kunt er heerlijk genieten van al het groen en de rust. Het is een verstopt plekje, maar daardoor des te leuker. Ondanks de rust zit je heel dichtbij het bruisende centrum van de stad. Overal in het park staan losse stoelen, waar je heerlijk kunt zitten. In 2015 besloot de kloostergemeenschap om het kloostercomplex te verkopen. Het klooster is aangekocht door JADS (The Jheronimus Academy of Data Science). Het rijksmonument is grondig gerenoveerd. Het klooster ligt nu aan de eerste etappe van ‘Ons Kloosterpad’, een wandelpad van 330 kilometer langs een vijftigtal (voormalige) kloosters en abdijen in midden en oost Brabant.

Stop 6: Uilenburgstraatje

Lopend over de Uilenburg, kom je uit op het Uilenburgstraatje. Een geliefde plek voor trouwfotografie. Mensen vinden deze plek iets ‘typisch Bosch’. De Uilenburg is een pittoreske buurt met smalle straten, gezellige terrassen, restaurants, bars en antiekwinkels. Vanaf de brug heb je zicht op de Binnendieze, dat vroeger dienst deed als riool van de stad. Een deels ondergrondse rivier door de stad met overkluizingen en gewelven. Ongeveer 4 km van deze waterwegen onder Den Bosch zijn inmiddels opengesteld voor rondvaarten in fluisterbootjes. Een aanrader om een keer te doen.

Stop 7: Zoete Lieve Gerritje

Op de hoek van de Korenbrugstraat, naast de gezellige cafés, staat een bijzonder kunstwerk: Zoete lieve Gerritje. ‘Ze’ is de hoofdpersoon van het volksliedje ‘Dat gaat naar Den Bosch toe’ en is een bekende Brabander te noemen: ze heeft haar eigen standbeeld en er is een kleuterschool, kinderdagverblijf en gay sportclub naar haar vernoemd. Maar is Zoete Lieve Gerritje wel een zij? Of is het een koe of een crimineel? Er zijn verschillende theorieën over wie zoete lieve Gerritje is. De meeste mensen denken dat Gerritje een meisje of vrouw is. De marketingmachine van de VVV heeft hier een grote rol in gespeeld.

Stop 8: Sint Jan

Tja, de Sint-Jan. Misschien wel het hoogtepunt van de stad. De Sint-Janskathedraal staat in het hart van de binnenstad, aan de Parade. De Sint-Jan is één van de zeven kathedralen die Nederland kent. Deze kerk is gebouwd tussen 1350 en 1530 en torent hoog boven de stad uit. De zondagse naam van de Sint-Jan luidt ‘Kathedrale Basiliek St. Johannes Evangelist’. De eretitel ‘Basiliek’ kreeg de Sint-Jan van de paus door de aanwezigheid van de Zoete Moeder, het Mariabeeld achterin de kerk. Aan dit beeld worden heel wat wonderen toegeschreven en trekt jaarlijks vele bezoekers. Een mooie plek om een kaarsje aan te steken.

Stop 9: Bastion Oranje

Op naar de laatste stop: Bastion Oranje, ten zuiden van de Zuidwal. Bastion Oranje werd in 1634 gebouwd als onderdeel van de Bossche vestingwerken. In 1629 werd de stad ingenomen door de Staatse legers van prins Frederik Hendrik. De afstand tussen de bastions Vught en Baselaar was te groot. Dus kwam er halverwege een nieuw verdedigingswerk voor de plaatsing van zwaar geschut; twee meter dikke muren en daarbovenop een aarden wal. In 1885 werd de grond van het bastion door de gemeente aangekocht, waarna er een park werd aangelegd. De kanonnen en het prachtige uitzicht over de Bossche Broek herinneren ons aan de tijd van weleer.

Vanaf Bastion Oranje loop je in een kleine 20 minuten in westelijke richting weer terug naar waar de stadswandeling begon: Willemspoort Zuid.

Ga jij ook wandelen? Gebruik dan de interactieve kaart hieronder. Klik op een nummer voor de informatie over dat punt in de wandeling. Voor een extra beleving kan je de tekst ook voor laten lezen door op het icoon van de luidspreker te klikken.